Ομιλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στη φανέρωση και διανομή του Θείου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής

Πριν λίγο καιρό είδαμε το Χριστό να σηκώνεται από τη γη με το σώμα Του. Τώρα τον είδαμε μέσα από το Άγιο Πνεύμα που στάλθηκε απ’ αυτόν στους μαθητές Του. Ετσι αντιλαμβανόμαστε που έφθασε ο Χριστός και σε ποιο αξίωμα ανέβασε τη φύση μας που πήρε. Σταλμένο από Αυτόν το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε και δόθηκε στους αποστόλους με την ευδοκία του Πατρός από το άφατο έλεος της φιλανθρωπίας του Μονογενούς Υιού. Αυτός τώρα κάθεται εκεί στα ύψη και από εκεί φωνάζει δυνατά σε ολους μας: «Όποιος θέλει να βρεθεί μέσα σε αυτή τη δόξα και να πάρει μέρος στη Βασιλεία των Ουρανών, να ονομαστεί Υιός του Θεού και να βρει ζωή αθάνατη και απόλαυση άφθαρτη και πλούτο αδαπάνητο, ας ακούει όσα εγώ σας είπα και ας μιμείται κατά δύναμη τη διαγωγή μου. Ας ζει όπως εγώ, όταν ήρθα στη γη. Ας κάνει όπως εγώ έκανα και δίδαξα. Σας έχω αφήσει τον Εαυτό μου σαν υπόδειγμα.»

Η επέλευση του Θείου Πνεύματος απ’ τους ουρανούς προς τους μαθητές του Χριστού πραγματοποιείται όταν συμπληρωνόταν η πεντηκοστή ημέρα μετά την Ανάστασή Του. Την ημέρα εκείνη ενώ όλοι οι μαθητές ήταν συναγμένοι μαζί και έμεναν ομόψυχοι στο υπερώο εκείνο, αλλά και στο προσωπικό υπερώο, δηλαδή στο νου, γιατί έμεναν στην ησυχία και ηταν αφιερωμένοι στη δέηση και τους ύμνους προς το Θεό, γίνεται το μεγάλο θαύμα. Ο ευαγγελιστής Λουκάς γράφει: «Ξαφνικά ακούστηκε ήχος από τον ουρανό σαν από ορμή βίαιου ανέμου, και γέμισε εκείνο το σπίτι όπου βρισκόντουσαν οι μαθητές». Αυτός ο ήχος είναι εκείνος για τον οποίο προείπε η προφήτιδα Άννα, όταν δέχθηκε την επαγγελία περί του Σαμουήλ, ότι ο Κύριος ανέβηκε στους ουρανούς και βρόντησε. Αυτό τον ήχο προμηνύει και η θεωρία του προφήτη Ηλία. Εκεί ακούστηκε φωνή λεπτής αύρας και μέσα σ’ αυτήν ήταν ο Κύριος. Το φύσημα εκείνο προδήλωνε αυτή την πνοή που τώρα ακούστηκε και χύθηκε από επάνω άφθονη και ήχησε δυνατά και βοερά από τον ουρανό και προσκαλεί ολόκληρη τη γη, για να αντλήσει χάρη, την οποία ο Κύριος προσφέρει σε όλους εκείνους που τον πλησιάζουν με πίστη και τη βάζει μέσα τους. Η πνοή αυτή είναι βίαιη γιατί νικάει τα πάντα και υπερβαίνει τα τείχη του πονηρού. Γκρεμίζει τις πόλεις και τα οχυρώματα του εχθρού. Ταπεινώνει η πνοή αυτή τους υπερήφανους και ανυψώνει τους ταπεινούς στην καρδιά. Συνδέει τα ατάκτως διαλυμένα και διασπά τους συνδέσμους των αμαρτημάτων. Διαλύει όλα τα κρατούμενα. Γίνεται κολυμβήθρα πνευματική και γεμίζει το σπίτι που έμεναν οι μαθητές. Με τον ήχο εκείνο οι απόστολοι έγιναν πραγματικά υιοί βροντής. Το πνεύμα έμεινε επάνω τους με τη μορφή πυρίνων γλωσσών και μέσα τους καθάρισε τα πάντα και τους γέμισε.

Αλλά, για ποιο λόγο φάνηκε με το σχήμα των γλωσσών; Για να επιδείξει τη σχέση του με το Λόγο του Θεού. Τίποτε δεν είναι συγγενέστερο προς το λόγο από τη γλώσσα. Ο κατά Χριστόν διδάσκαλος χρειάζεται χαριτωμένη γλώσσα. Γιατί, όμως, οι γλώσσες είναι πύρινες; Είναι γιατί όχι μονάχα το Πνεύμα είναι ομοούσιο προς τον Πατέρα που είναι φωτιά, αλλά και προς τον Υιό. Η φωτιά αυτή των γλωσσών έχει τη δύναμη, ταυτόχρονα να ευεγερτεί και να φλοφιζει, όπως οποιαδήποτε άλλη φωτιά μπορει να φωτίζει αλλα και να καίει. Ο λόγος της κατά Χριστόν διδασκαλίας φωτίζει όσους υπακούουν, ενώ παραδίδει σε φωτιά και κόλαση όσους απειθούν. Οι γλώσσες αυτές δεν είναι από φυσική φωτιά, αλλά είναι σαν φωτιά, για να μη νομίσει κανένας ότι εκείνο το πυρ του Θεού είναι αισθητό και υλικό. Για ποιο λόγο οι γλώσσες φάνηκαν να μοιράζονται στους αποστόλους; Είναι γιατί μονάχα στο Χριστό δε δίδεται με μέτρο το Πνεύμα από τον Πατέρα. Εκείνος είχε όλη τη θεία δύναμη και την ενέργεια ακόμη και κατά τη σάρκα. Σε κανέναν άλλο δεν έγινε δυνατόν να περιλάβει όλη τη δύναμη του αγίου Πνεύματος. Όλοι πήραν το Πνεύμα μερικώς.

Οι απόστολοι την ώρα εκείνη άρχισαν να μιλούν άλλες γλώσσες, δηλαδή διαλέκτους, σε όσους είχαν μαζευτεί γύρω τους από κάθε έθνος. Ήταν ήδη όργανα του Αγίου Πνεύματος που ενεργούσαν κατά τη θέληση και τη δύναμη Εκείνου. Μέσα τους άναψαν λαμπάδες που φώτιζαν παγκοσμίως και υπερκοσμίως. Όλη η οικουμένη φωτίζεται. Η εκκλησία από τότε κρατώντας το φως αυτό με τη διαδοχή από τους Αποστόλους, διά της χειροτονίας των διαδόχων των, μεταδίδει η χάρη του Θείου Πνεύματος σε ολες τις γενεές και φωτίζει όλους όσοι είναι πιστοί στους πνευματικούς ποιμένες και διδασκάλους. Αυτή τη χάρη και τη δωρεά του Θεού έρχεται να φέρει σε κάθε πόλη ο καθένας από τους κατά καιρούς Αρχιερείς. Εκείνοι που απωθούν κάποιον από αυτούς διακόπτουν τη χάρη του Θεού, διασπούν τη θεία διαδοχή και αποχωρίζονται από το Θεό. Αν δεν έστελνε το Άγιο Πνεύμα ο Χριστός δε θα κηρυσσόταν το Ευαγγέλιο της Χάριτος σε όλα τα έθνη. Το Άγιο Πνεύμα τώρα συνδημιουργεί και ανακαινίζει τα σύμπαντα και συγκρατεί όλη τη κτίση. Είναι παρόν παντού και γεμίζει τα πάντα μέχρι το τέλος του κόσμου.

Ας τρέξουμε, λοιπόν, κι ας αγωνιστούμε για τον εσωτερικό μας εξαγνισμό διά της μετανοίας για να έχουμε τη συμπάθεια του Παναγίου Πνεύματος. Ας επανέλθουμε στην ανυπόκριτη αγάπη προς τους αδελφούς μας. Όσοι πέσαμε σε βαριές αμαρτίες, ας απομακρυνθούμε από αυτές και ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας με την εξομολόγηση, με τη νηστεία με τα δάκρυα και τις προσευχές. Όποιος κλέβει ή αρπάζει και πλεονεκτεί ας σταματήσει πια, αν θέλουμε να δει ο κόσμος μας μέρες αγαθές και να σωθούμε από τα κακά που τώρα μας προσεγγίζουν. Ας επιστρέψουμε στην αλήθεια. Έτσι μονάχα θα γιορτάσουμε και θα πανηγυρίσουμε την έλευση του Παναγίου Πνεύματος στους ανθρώπους, μέσα από την Εκκλησία του Χριστού.»


Πηγή:www.neoiagp.gr