Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010

Βυζαντινές... διεθνείς λέξεις

Ως γνωστόν, η πλουσιότατη ελληνική μας γλώσσα χρησίμευσε και χρησιμεύει ακόμη ως αστείρευτο θησαυροφυλάκιο λέξεων για όλες τις δυτικές – και όχι μόνο- γλώσσες...
Μεγάλος αριθμός επιστημονικών, φιλολογικών, τεχνολογικών και πολιτειακών όρων αποδίδεται σε πολλές γλώσσες με ελληνικές λέξεις. Ακόμη και λέξεις χρησιμοποιούμενες συχνά στην καθομιλουμένη των Δυτικών μας φίλων απηχούν την ελληνόγλωσση καταγωγή (καταστροφή – catastrophe, τηλέφωνο – telephone) ή ακόμη και ονόματα ζώων (ελέφαντας – elephant).

Κατά το Μεσαίωνα υπήρχαν πολλές πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ Βυζαντίου και Δύσης. Ιδιαίτερα κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα (μέχρι και τον 12ο αιώνα) η πολιτιστική ακτινοβολία του βυζαντινού ελληνισμού στη Δυτική Ευρώπη ήταν ισχυρότατη. Μέσα στα πλαίσια αυτής της επιρροής, οι χριστιανικοί λαοί της Δύσης (αλλά και οι Σλάβοι) δανείστηκαν αυτούσιες ελληνικές λέξεις ή μετέφρασαν απ’ τα ελληνικά στα λατινικά άλλες λέξεις για να δηλώσουν ότι και οι Βυζαντινοί. Παρακάτω θ’ αναφερθούν λίγα μόνο παραδείγματα τέτοιων δανείων.
Τα πρώτα έχουν σχέση με πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς ευρέως διαδεδομένους και απόλυτα αναγκαίους τόσο τότε όσο και στη σύγχρονη εποχή.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε οικουμενική πολιτική ιδεολογία. Ως συνέχεια του ρωμαϊκού imperium – που στα πλαίσια του χριστιανισμού μεταμορφώθηκε σε imperium christianum – είχε αξιώσεις για παγκόσμια πολιτική και πολιτιστική κυριαρχία. Ο βυζαντινός αυτοκράτωρ παρουσιαζόταν ως ο ανώτερος ηγεμόνας όλων των κοσμικών βασιλέων, χριστιανών και μη, και ως ο προστάτης όλης της χριστιανοσύνης. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι την ευημερία του κράτους εποφθαλμιούσαν πολλοί εχθροί, έκαναν επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας μιας διεθνούς έννομης τάξης κατευθυνόμενης φυσικά από την ηγεσία του Βυζαντίου. Έτσι, από πολύ νωρίς, αναπτύχθηκε η περίφημη και πολύπλοκη βυζαντινή διπλωματία. Η λέξη «διπλωματία» ως τεχνικός όρος έχει βυζαντινή προέλευση, το ίδιο και οι λέξεις «δίπλωμα, διπλωμάτης». «Διπλώματα» ονόμαζαν οι Βυζαντινοί τα ειδικά διαπιστευτήρια έγγραφα των διπλωματικών αντιπροσώπων. Ο όρος «διπλωμάτης» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά με τη σημερινή έννοια από τις βορειοϊταλικές πόλεις κατά την Αναγέννηση, οπότε έχουμε και τις πρώτες μόνιμες σε ξένες χώρες διπλωματικές αποστολές. Ο πρώτος μόνιμος πρέσβης ήταν από τη Βενετία και ήταν μόνιμα εγκατεστημένος στην Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα, οι αρχαιότερες μέχρι σήμερα γνωστές διμερείς διεθνείς συνθήκες εμπορικού – οικονομικού περιεχομένου υπογράφτηκαν ήδη από τον 10ο αιώνα μεταξύ Βυζαντίου και Βενετίας.
Εξάλλου, η Ορθόδοξη Εκκλησία διακρινόταν – και διακρίνεται - για την φιλανθρωπική της δράση. Με χορηγίες επισκόπων, αυτοκρατόρων και διαφόρων πιστών ιδιωτών, ιδρύονταν και λειτουργούσαν ήδη από τον 4ο αιώνα διάφορα ευαγή ιδρύματα. Κατά τη χιλιόχρονη πορεία του Βυζαντίου και υπό τη συνεχή μέριμνα της Εκκλησίας, αναπτύχθηκε ο θεσμός του νοσοκομείου, όπως τον ξέρουμε σήμερα. Τα οργανωμένα νοσοκομειακά ιδρύματα ονομάζονταν «ξενώνες» ή «ξενοδοχεία» γιατί ξεκίνησαν ως χώροι υποδοχής ταλαιπωρημένων προσκυνητών. Η λατινική λέξη για το φιλόξενος είναι «hospitalis». Από αυτήν και κατ’ επιρροήν της βυζαντινής ονομασίας των νοσοκομείων, προήλθε η λέξη «hospital» (ospedale στα μοντέρνα ιταλικά).
Παραμένοντας στο χώρο της εκκλησιαστικής ορολογίας, οι Βυζαντινοί για τον χώρο ταφής των νεκρών χρησιμοποιούσαν ανέκαθεν τον όρο «κοιμητήριον», επειδή σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία οι αποβιώσαντες χριστιανοί αδελφοί, είναι προσωρινά μόνο νεκροί, γιατί θα αναστηθούν κατά την ημέρα της Κρίσεως, ήτοι τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Από τον όρο αυτό προήλθε και ο ευρέως διαδεδομένος σήμερα όρος σε όλες τις δυτικές χώρες «cemetery» δηλωτικός των νεκροταφείων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ στην σύγχρονη Ελλάδα, ο όρος «νεκροταφείο» είναι πολύ πιο διαδεδομένος στην καθομιλουμένη από τον όρο «κοιμητήριο», στις αγγλόφωνες χώρες έχει κυριαρχήσει ο όρος «cemetery», που εκτόπισε σχεδόν τελείως τη λέξη «graveyard»!
Άλλωστε, το Βυζάντιο, άξιος συνεχιστής του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού φημιζόταν για την μεγάλη πνευματική παράδοση και την οργανωμένη, δημόσια ή ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση. Το ήδη από τον 5ο αιώνα ιδρυμένο «Πανδιδακτήριον», αναδιοργανώθηκε τον 8ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ Ίσαυρο (717-741 μ.Χ.) και ονομάστηκε «οικουμενικόν διδασκαλείον». Στα λατινικά ο όρος οικουμενικός αποδίδεται ως «universalis». Όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα πανεπιστήμια στην Ιταλία (τέλη 11ου – αρχές 12ου αι.) ονομάστηκαν και αυτά οικουμενικά με την έννοια ότι προσέφεραν παντοειδείς επιστημονικές, φιλοσοφικές και θεολογικές γνώσεις. Έτσι, δημιουργήθηκε ο όρος «university».
Οι υπόλοιπες λέξεις – δάνεια έχουν σχέση με τον υλικό πολιτισμό και ειδικότερα τη γαστριμαργία. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Ά (527-565 μ.Χ.) με τους πολέμους του εναντίον των γερμανικών βασιλείων της Δύσης, ανέκτησε πολλά εδάφη της παλαιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στην Ιταλία ειδικά, ιδρύθηκε το Εξαρχάτο της Ραβέννας. Στην τελευταία, εγκαταστάθηκε σημαντικός αριθμός Ελλήνων από τις ανατολικές επαρχίες, έμποροι, καλλιτέχνες, ψηφοθέτες, γλύπτες κ.λ.π. Η ελληνική παρουσία τόνωσε την πολιτιστική και καλλιτεχνική παραγωγή και ύψωσε, ως ένα βαθμό το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της πρώιμης μεσαιωνικής Ιταλίας. Αν και το Εξαρχάτο διαλύθηκε από τους Λομβαρδούς στα μέσα του 8ου αι., η βυζαντινή πολιτισμική επιρροή ήταν εμφανής μέχρι και το τέλος του Μεσαίωνα. Σημαντικές, άλλωστε, εκτάσεις στη Ν. Ιταλία και η Σικελία παρέμειναν στη βυζαντινή κυριαρχία μέχρι το τέλος του 11ου αιώνα.
Η βυζαντινή πολιτισμική επιρροή εκδηλώθηκε σε διάφορους τομείς, έτσι ήταν αισθητή και στην καθημερινή ζωή και κουζίνα των μεσαιωνικών Ιταλών. Έτσι, οι Βυζαντινοί παρασκεύαζαν ένα γλυκό από σιρόπι μελιού που το έλεγαν «κηρόμελον». Οι Ιταλοί το ονόμαζαν «caramella». Είναι ο πρόδρομος της σημερινής καραμέλας (caramel στα αγγλικά). Επίσης, ήδη από την αρχαιότητα, οι Έλληνες παρασκεύαζαν ένα είδος μακρόστενων ζυμαρικών που έτρωγαν στα νεκρικά δείπνα, τα λεγόμενα «νεκρόδειπνα» προς τιμήν του νεκρού συγγενή τους. Οι Βυζαντινοί – που συνέχισαν αυτήν την παράδοση – ονόμαζαν αυτό το φαγητό «μακαρώνια» (μακάριος + αιώνια) και τρώγοντας έλεγαν αιώνια μακάριος ο… τάδε. Έτσι, δημιουργήθηκε η λέξη και το αντίστοιχο ζυμαρικό «μακαρόνια» (macaroni)! Βέβαια οι Ιταλοι κατόπιν δημιούργησαν πολλά και διαφορετικά είδη spaghetti. Τέλος, οι Βυζαντινοί ονόμαζαν τις διάφορες πίτες «πλακούντες» - όπως οι αρχαίοι ή και «πίττες», εξ’ ου και η λέξη «pie». Ακόμη στην βυζαντινή Καλαβρία, Έλληνες και Ιταλοί παρασκεύαζαν μία πίτα αλμυρή και «ανοικτή». Βασικά υλικά ήταν το τυρί, το κρεμμύδι, οι ελιές και πιο σπάνια διάφορα αλλαντικά. Το φαγητό αυτό ήταν ο πρόδρομος της δημοφιλέστατης σημερινής πίτσας (!) (pizza, κατά παραφθορά της λέξεως πίττα)!


Διαβάστε περισσότερα: 24ωρο: Βυζαντινές... διεθνείς λέξεις http://24wro.blogspot.com/2010/09/blog-post_1340.html#ixzz10C6oQOaQ

Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2010

Τι σημαίνει το εδάφιο… «και ουκ εγίνωσκεν αυτήν εως ου έτεκεν τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον»;



Οι προτεστάντες, στην πλειοψηφία τους, κατανοούν το παραπάνω αγιογραφικό χωρίο ως να λέει ότι ‘’η Μαρία αφού γέννησε τον Ιησού Χριστό , μετά είχε σχέσεις με τον Ιωσήφ, και επομένως δεν είχε το χαρακτηριστικό της ‘’Αειπαρθενίας’’.Κατά πόσο ισχύει αυτός ο ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΣ ισχυρισμός των αιρετικών; Πώς το πίστευε η αρχαία εκκλησία, και κυρίως πως ερμήνευε το παραπάνω χωρίο; Παρακάτω θα αναφέρουμε από το Υπόμνημα του Τρεμπέλα "Εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον", από την Εκκλησιαστική ιστορία του Στεφανίδη, και από το Πηδάλιο του Αγίου Νικόδημου.
Το χωρίο έχει ως εξής…. «και ουκ εγινωσκεν αυτην εως ου ετεκεν τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον και εκαλεσεν το ονομα αυτου ιησουν». (Ματθαίος, α 25) Δηλαδή… «και δεν είχε καμμίαν σχέσιν μαζί της μέχρις ότου εγέννησε τον υιόν της τον πρωτότοκον και ωνόμασεν Ιησούν» ( Μετάφραση τεσσάρων καθηγητών). Ο Τρεμπέλας, αναφέρει στο Υπόμνημά του στην σελίδα 39, σχολιάζοντας το‘’ εως ου’’ ……  ‘’Δεν έπεται εκ του «εως ου», ότι έγνω αυτήν μετά ταύτα. Αυτός ο Loisy(θεολόγος και καθηγητής, σημ. δική μου) ωμολόγησεν ότι «η σημείωσις αύτη…δεν περιέχει θετικήν άρνησιν της μετέπειτα παρθενίας της Μαρίας, διότι η προσοχή του συγγραφέως της είναι στραμμένη ολόκληρος προς την γέννηση του Ιησού»
( Lagrange M J). 

Και συνεχίζει ο Τρεμπέλας παραθέτωντας τα εξής…. «Το ‘’έως’’ ενταύτα τέθεικεν, ουχ ινα υποπτεύσης, ότι μετά ταύτα έγνω αυτήν, αλλά…περί μόνου του μέχρι της αυτού γεννήσεως επληροφόρησε χρόνου, το δε μετά ταύτα, σοι κατέλιπε συλλογίζεσθαι (Ζιγαβηνός). Δηλαδή, το ‘’εως’’ δεν σημαίνει ότι αργότερα είχε σχέσεις με τον Ιωσήφ. Συνεχίζοντας, αναφέρει ο Τρεμπέλας… «Ινα μάθης, ότι προ των ωδίνων πάντως ανέπαφος ην η Παρθένος. Τίνος ουν ένεκεν φυσί το εως τέθεικεν; Ότι έθος τη Γραφή τούτο πολλάκις ποιείν και την ρήσιν μη επι διωρισμένων τιθέναι χρόνων. Και γαρ και επι της Κιβωτού φησίν Ουχ επέστρεψεν ο κόραξ εως ου εξηράνθη η γη, καίτοι γε ουδε μετα ταύτα επέστρεψεν. Και περί του Θεού δε διαλεγόμενη, φησίν Από του αιώνος και εως του αιώνος συ ει ουχ όρους τιθείσα ενταύτα (Χρυσόστομος). Δηλαδή, μας εξηγεί ο Χρυσόστομος, το ‘’εως ου’’ το συναντάμε σε πολλά σημεία της Αγίας Γραφής, χωρίς το εδάφιο να προσδιορίζει τον χρόνο. Το κοράκι που έστειλε ο Νώε μετά τον κατακλυσμό δεν επέστρεψε μέχρι που έφυγαν τα νερά, δηλαδή δεν σημαίνει ότι μετά επέστρεψε. Ή οταν αναφέρεται ότι ο θεός είναι από του αιώνος έως του αιώνος, δεν σημαίνει ότι μετά δεν είναι (δεν υπάρχει). Ομοίως, και αυτό που αναφέρει ο Ματθαίος για την Μαρία, δεν εννοεί ότι μετά είχε σχέσεις με τον Ιωσήφ. Σε αυτό το σημείο να πω ότι ο γάμος και η οικογένεια είναι ευλογία από τον θεό. Αλλά στην περίπτωση μας, σημασία έχει η πίστη της αρχαίας εκκλησίας σχετικά με την Παρθένο Μαρία. 

Άλλο παράδειγμα που μπορούμε να πούμε σχετικά με την χρήση και την έννοια του ‘’εως ου’’ ή ‘’μέχρι’’ είναι το εδάφιο στο 28 κεφάλαιο του Ματθαίου.. «Και θα είμαι μαζί σας μέχρι την συντέλεια του αιώνα». Δηλαδή μετά δεν θα είναι; Όχι βέβαια!! Ομοίως και στην περίπτωσή μας, το εδάφιο του Ματθαίου δεν σημαίνει ότι η Μαρία μετά την γέννηση του Ιησού είχε σχέσεις με τον Ιωσήφ!!
Ο Τρεμπέλας, αναφέρει στο Υπόμνημά του στην σελίδα 40, σχολιάζοντας την φράση ‘’τον πρωτοτοκον’’….. 
‘’Παραλείπεται υπό πολλών και αυθεντικών κωδίκων. Αι λέξεις «αυτής τον πρωτότοκον» φαίνεται να εισήχθησαν εις τον Ματθαίον από το παράλληλο χωρίο του Λουκά». «Πρωτότοκον δε λέγει νυν ου τον πρώτον εν αδελφοίς, αλλά τον και πρώτον και μόνον. Εστί γαρ τι και τοιούτον είδος εν ταις σημασίαις του πρωτοτόκου. Και γαρ πρώτον εστίν, οτε τον μόνον η Γραφή καλεί «ως το Εγώ ειμί Θεός πρώτος και μετ΄ εμέ ουκ εστίν έτερος» (Ζιγαβηνός). ‘’Δεν είναι ούτος ο υιός του τέκτονος; η μήτηρ αυτού δεν λέγεται Μαριάμ, και οι αδελφοί αυτού Ιάκωβος και Ιωσής και Σίμων και Ιούδας και αι αδελφαί αυτού δεν είναι πάσαι παρ' ημίν;’’ (Ματθαίος ιγ 55-56).

Η λέξη αδελφός σημαίνει και τον μακρινότερο συγγενή στην Αγία Γραφή. Πχ. Ο Αβραάμ αποκαλεί τον Λώτ ‘’αδελφό’’ του ( Γέννεση ιγ8), ενώ ηταν θείος του Λώτ. Στην εκκλησιαστική Ιστορία του Στεφανίδη, έκδοση 6η στην σελίδα 47, υποσημείωση 6, μεταξύ των άλλων διαβάζουμε…. «Περί των αδελφών του Ιησού Χριστού διετυπώθησαν τρείς γνώμαι. α) Ήσαν πραγματικοί αδελφοί του Ιησού εκ της μητρός αυτών μετά του Ιωσήφ. Τούτο εδέχθη ο Τατιανός (‘’Δια τεσσάρων’’, γραφέν κατά το τελευταίον τέταρτον της 2ας εκ]ρίδος, ο Ηγήσιππος γράψας την ίδια εποχήν, δέχεται και αδελφούς και εξαδέλφους του Ιησού, και ο Τερτυλλιανός». Από τους προαναφερόμενους, ο Τατιανός και ο Τερτυλλιανός είχαν προσχωρήσει σε αιρέσεις (ο Τατιανός στους Γνωστικούς, και ο Τερτυλλιανός στους Μοντανιστές). Λίγο παρακάτω, αναφέρεται η πληροφορία που διασώζει ο Ωριγένης…. «Τους αδελφούς Ιησού φασί τινές, εκ παραδόσεως ορμώμενοι του κατά Πέτρου ευαγγελίου ή της βίβλου Ιακώβου, υιούς Ιωσήφ εκ προτέρας γυναικός συνωκηκυίας αυτώ προ της Μαρίας» (Υπόμνημα Εις Ματθαίον, 10, 17 γραφέν κατά το 244)….». 

Τα απόκρυφα ευαγγέλια διασώζουν την πληροφορία ότι είναι παιδιά του Ιωσήφ. Τα απόκρυφα ευαγγέλια, δεν έχουν το κύρος των τεσσάρων ευαγγελίων, αλλά διασώζουν σε αυτά πληροφορίες που δεν αναλύονται εκτενώς στα τέσσερα ευαγγέλια. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι άλλο είναι ‘’απόκρυφα ευαγγέλια’’ και άλλο ‘’γνωστικά ευαγγέλια’’ που ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΠΟΔΕΚΤΑ από την αρχαία εκκλησία.
«Το αειπάρθενον της θεοτόκου απαντά εις το λεγόμενον Πρωτευαγγέλιον του Ιακώβου, του οποίου ο πυρήν ανάγεται εις την 2αν εκ]ρίδα….το αειπάρθενον της Θεοτόκου επικράτησε την 4ην εκ]ρίδα (Επιφάνιος, Κατά Αιρέσεων, 78, ‘’αντιδικομαριαμίται , εκ K. Holl ,τόμος 3, σελ 452).
(Περισσότερα στην Εκκλησιαστική Ιστορία του Στεφανίδη, σελ 47).

Ο άγιος Νικόδημος, στο Πηδάλιο σελ 169, αναφέρει σχετικά…. «Οτε Βασίλειος εν τω λόγω τω εις την Χριστού γέννησιν λέγει, δια το μη καταδέχεσθαι των φιλοχρίστων την ακοήν, ότι ποτέ επαύσατο είναι Παρθένος η ΘεοτόκοςΠαρθένον δε αυτήν ανεκήρυξε η αγία και οικουμενική έκτη Σύνοδος προ τόκου, και εν τόκω, και μετά τόκον, ταύτην ειπείν αειπάρθενον · περί εις λέγει ο άγιος Επιφάνιος ‘’ τις ποτε Μαρίαν ειπών, και διερωτηθείς, ουχί την Παρθένον προσέθετο; Και ο Ιερώνυμος (διαλόγω β κατά Πελαγίου),μόνος, φησί, ο Χριστός τας κεκλεισμένας πύλας της παρθενικής μήτρας ηνέωξε, αι και εξής κεκλεισμέναι διέμειναν…Αειπάρθενον ταύτην κηρύττει και ο πρώτος κανών της εν Τρούλλω οικουμενικής εκτης Συνόδου».

Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου 2010

Οι μύθοι και τα μυστήρια του Παγγαίου

(Της φιλολόγου Ελένης Γαραντούδη)


To όρος Παγγαίο είναι πολύ γνωστό από τα μυθολογικά χρόνια. Το χρυσάφι του έκανε τον Ευριπίδη στην τραγωδία του “Ρήσος” να το ονομάσει “όρος με τους όγκους χρυσού, του οποίου η γη κρύβει άργυρο”. Για αιώνες τα πλούσια μεταλλεία του παρείχαν σε μεγάλη αφθονία το χρυσό και τον άργυρο και αποτελούσαν πόλο έλξης για πλήθος λαών και φυλών στην γύρω από το Παγγαίο περιοχή.
Εκτός όμως από το χρυσάφι του, το Παγγαίο συνδέεται με έναν “θησαυρό” μύθων που αφορούν δύο σημαντικές όψεις του αρχαίου κόσμου, τη διονυσιακή θρησκεία και τον Ορφισμό. 

Η Θράκη, κατά τη μυθική αντίληψη ήταν μια περιοχή πολύ ευρύτερη από το γνωστό γεωγραφικό χώρο. (Οι θράκες, άλλωστε ήταν ο λαός που ήδη από τα αρχαϊκά χρόνια αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του Παγγαίου και γενικά της μεταξύ του Στρυμόνα και Νέστου χώρας). Για τους Έλληνες του Νότου ήταν ο τόπος απ' όπου ξεκινούσε ο ορμητικός Βορέας με τα παιδιά του, τους Βορεάδες και τη Χιόνη, και ο άγριος πολεμικός θεός Άρης. Ήταν όμως και ο τόπος του Ορφέα, του Μουσαίου, του θάμυρη και του Εύμολπου, που είχαν διδάξει στους ανθρώπους τα θεία μυστήρια και τη μουσική.

Η Θράκη ήταν ο τόπος όπου γεννήθηκε και κατοικούσε ένας από τους Δώδεκα θεούς, ο Άρης. Άγριος και αιμοβόρος, όπως ήταν αυτός ο θεός, άφησε απογόνους σαν τον Τηρέα, τον Λυκούργο και τον Διομήδη, που έμειναν στη μνήμη των ανθρώπων σαν βασιλιάδες της Θράκης γεμάτοι σκληρότητα και βαρβαρότητα. Κατά τη μυθολογία το όνομα του το Παγγαίο το πήρε από τον Παγγαίο, το γιο του Άρη και της Κριτοβούλης, ο οποίος επειδή δεν μπόρεσε να αντέξει τις τύψεις της συνείδησης του για την αιμομιξία που εν αγνοία του διέπραξε με την κόρη του, αυτοκτόνησε πάνω στο όρος αυτό, όπως για όλα αυτά μας πληροφορεί η Γεωγραφία περί Θράκης του Μελετίου.

Ο Πλίνιος αναφέρει την παράδοση ότι πρώτος ανακάλυψε τα πολύτιμα μέταλλα του Παγγαίου ο φοινικικής καταγωγής Κάδμος που κάποτε έφτασε με τους δικούς του στη Θράκη, όπου οι κάτοικοι τους δέχθηκαν φιλικά και τους πρόσφεραν φιλοξενία. Μαζί με τον Κάδμο είχε ξεκινήσει από τη Φοινίκη και κάποιος Θάσος, γιος του Ποσειδώνα που όταν έφτασαν στη Θράκη, πέρασε σ' ένα κοντινό νησί απέναντι και έχτισε πόλη. Από τότε το νησί πήρε το όνομα του και λέγεται Θάσος. Στη Θράκη ο Κάδμος έμαθε τους ανθρώπους να βγάζουν χρυσάφι μέσα από το βουνό Παγγαίο και να φτιάχνουν με αυτό διάφορα κομψοτεχνήματα. Τους έμαθε και άλλες τέχνες που ήξερε από την πατρίδα του. Σύμφωνα με την παράδοση αυτή το όνομα του το Παγγαίο το πήρε από τη φοινικική λέξη paga, που σήμαινε συνάντηση.

Πάνω στο Παγγαίο και με πρωταγωνιστή τον μεγάλο θεό των θρακών, τον Διόνυσο ή Βάκχο, διαδραματίστηκε ο τραγικός μύθος του θράκα βασιλέα Λυκούργου. Ο Λυκούργος, που βασίλευε στους Ηδωνούς, κοντά στον Στρυμόνα, εναντιώθηκε στη λατρεία του Διόνυσου, επιτέθηκε στις Βάκχες της ακολουθίας του και απείλησε τη ζωή και του ίδιου του θεού. Ο ίδιος ο μικρός Διόνυσος από το φόβο του βούτηξε μέσα στη θάλασσα, όπου η Θέτιδα τον δέχτηκε τρεμάμενο στην αγκαλιά της. Τότε η οργή του Δία έπεσε πάνω στον Λυκούργο που τυφλώθηκε και δεν άργησε να πεθάνει, κλεισμένος σε σπήλαιο του Παγγαίο από τον ίδιο τον Διόνυσο. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου ο ίδιος ο Διόνυσος του τάραξε τα φρένα και τον έβαλε να κατακρεουργήσει το ίδιο το παιδί του, νομίζοντας πως κλαδεύει ένα αμπέλι, και πως ύστερα από αυτό οι Ηδωνοί, για να επαναφέρουν τη γονιμότητα της γης τους που είχε χαθεί, τον έδεσαν πάνω στο βουνό τους το Παγγαίο, όπου άγρια άλογα τον κατασπάραξαν. Πάνω στο Παγγαίο έλεγαν ακόμα πως ένας ντόπιος, ο Χάροπας, βοήθησε τον Διόνυσο να νικήσει και να θανατώσει το Λυκούργο, πως αυτός, παίρνοντας την εξουσία σύμφωνα με το θέλημα του νικητή θεού, διέδωσε τη λατρεία του και πως δίδαξε στο γιο του Οίαγρο τις διονυσιακές τελετουργίες, που αργότερα ο γιος του Οίαγρου, ο Ορφέας τις διαμόρφωσε και τις συστηματοποίησε, έτσι ώστε έγιναν ευρύτερα γνωστές σαν Ορφικά Μυστήρια.

Ο Ορφέας είναι μια περίεργη μυθική μορφή, χωρίς σαφή γνωρίσματα ήρωα, θεού ή ημίθεου. Χαρακτηρίζεται ως “γόης από μουσικής άμα και μαντικής”, αλλά ήταν και εισηγητής συγκεκριμένων μυστικών τελετών, θρησκευτικός ποιητής, προφήτης και ιερέας. Επιπλέον τιμήθηκε στον τάφο του με θυσίες ως θεός και όχι με εναγίσματα όπως οι ήρωες. Καταγόταν από τη Θράκη και έδρασε είτε στην περιοχή των Πιερίων, όπου υπήρχε ο τάφος του, είτε στην περιοχή του όρους Παγγαίο και ανατολικότερα ως τον ποταμό Έβρο.

Ο Ορφέας ήταν φημισμένος για την επίδοση του στη μουσική, στο άσμα και στην κιθαρωδία. Η αρχαιότητα τον ύψωσε σε σύμβολο της κιθαρωδίας, αξεπέραστο από τους μεταγενέστερους δεξιοτέχνες του είδους. Έμβλημα του σ' όλες τις εικαστικές παραστάσεις έγινε η λύρα που άλλοτε την κρατούσε στα γόνατα πλήττοντας τις χορδές και τραγουδώντας και άλλοτε στο χέρι ως απλό έμβλημα.

Ο Ορφέας μετά την κάθοδο του στον Άδη, απ' όπου απέτυχε να επαναφέρει την Ευρυδίκη, επέστρεψε στον Επάνω Κόσμο πικραμένος, και εφτά ημέρες περιπλανιόταν αμίλητος χωρίς τροφή ή θρηνούσε στις όχθες ενός ποταμού. Από τότε ήταν αδιάφορος προς κάθε γυναίκα και ταπείνωνε όσες τον πλησίαζαν. Μερικοί έλεγαν πως δεν θέλησε να ζήσει μόνος και αυτοκτόνησε. Κατά τους ορφικούς όμως ο θάνατος του προφήτη τους υπήρξε μαρτυρικός όπως του θεού τους Ζαγρέα. Κατά την αυθεντικότερη εκδοχή ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ που πρόσφατα είχε περάσει με την ακολουθία των Βακχών από τη Μικρά Ασία στη Θράκη βρήκε τον Ορφέα περιφρονητή των μυστηρίων του και έβαλε τις Βάκχες, γνωστές στη Θράκη ως “Βασσάρες” ή “Βασσαρίδες” να τον “διασπάσουν” πετώντας εδώ κι εκεί τα μέλη του. Οι μούσες μάζεψαν τα μέλη του και τα έθαψαν.

Άλλοι έλεγαν πως ο Ορφέας θανατώθηκε από τις γυναίκες των θρακών που τον εκδικήθηκαν είτε γιατί τις απέκλεισε από τα μυστήρια που ίδρυσε, είτε γιατί τις αποξένωσε από τους άντρες τους με το να εισαγάγει τον παιδικό έρωτα στη Θράκη. Σύμφωνα με άλλη άποψη η Αφροδίτη είχε ξεσηκώσει τις γυναίκες των θρακών να τον διαμελίσουν, ενώ άλλοι έλεγαν πως ο Δίας σκότωσε με κεραυνό τον Ορφέα γιατί στα μυστήρια που ίδρυσε αποκάλυπτε στους ανθρώπους απόκρυφες αλήθειες για το υπερπέραν.

Τα νέα διονυσιακά μυστήρια, όπως τα διαμόρφωσε ο Ορφέας, είχαν τόσο σημαντικές διαφορές από τα μυστήρια της εκστατικής διονυσιακής λατρείας, ώστε οι ορφικοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους οπαδούς μιας διαφορετικής θρησκείας (αν και πάλι διονυσιακής). Στο κέντρο της ορφικής διδασκαλίας μπήκε ο λεγόμενος Διόνυσος Ζαγρέας, γιος, κατά τον “ιερό λόγο” των ορφικών, του Δία και της θεάς του Κάτω Κόσμου Περσεφόνης. Οι Τιτάνες, οι κακούργες θεϊκές υπάρξεις που είχαν νικηθεί από το Δία κατά την Τιτανομαχία, βρήκαν ευκαιρία να εκδικηθούν το Δία σκοτώνοντας το γιο του που ήταν ακόμη νήπιο. Διαμέλισαν τον Διόνυσο Ζαγρέα και έφαγαν ωμές τις σάρκες του, εκτός από την καρδιά του που πρόλαβε να τη σώσει η Αθηνά. Οι Τιτάνες μετά το κακούργημα τους κατακεραυνώθηκαν από το Δία, και από τη στάχτη τους δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι. Οι ορφικοί έλεγαν πως οι άνθρωποι είχαν μέσα τους το θεϊκό στοιχείο (γιατί οι Τιτάνες είχαν φαει το Διόνυσο Ζαγρέα) είχαν όμως και τη θηριώδη ή κακοποιό “τιτανική φύση” (γιατί είχαν πλαστεί από τη στάχτη των Τιτάνων). Η ορφική ζωή (με τις νηστείες ή την αποχή από ζωικές τροφές και με τους θρησκευτικούς καθαρμούς) είχε το σκοπό να ενισχύσει μέσα τους το θεϊκό στοιχείο (την ψυχή) και να δεσμεύσει ή να νεκρώσει την τιτανική φύση (τις ζωικές ή σωματικές επιθυμίες).

Σύμφωνα με αυτήν την πίστη, την πραγματική φύση του ανθρώπου, ότι θεϊκό υπάρχει μέσα του, το έχει μαζί της η ψυχή, που ύστερα από το θάνατο δεν βυθίζεται σαν φευγαλέα - σκιά στον μουχλιασμένο Άδη, μόνο πρέπει να δώσει λογαριασμό για τις πράξεις της και υποχρεώνεται να περάσει μια σειρά από γεννήσεις, που τη φέρνουν ή πίσω στη θεϊκή της πατρίδα ή σε αιώνια καταδίκη. Η κίνηση αυτή ήθελε να οδηγήσει τον άνθρωπο στην κάθαρση της ψυχής του, στην απελευθέρωση της από τη σωματικότητα και σε διαρκή ένωση με τη θεότητα.

Αντίθετα οι οπαδοί της οργιαστικής διονυσιακής λατρείας πίστευαν στην αξία του ωμοφαγίου: Οι Μαινάδες, κυριευμένες από τη διονυσιακή μανία, διαμέλιζαν ένα ζώο που αποτελούσε ενσάρκωση του θεού Διονύσου. Τρώγοντας κανείς ωμό λίγο από το κρέας του ζώου αυτού “έφερνε μέσα του το θεό”, και αυτό πίστευαν πως ανακαίνιζε τον άνθρωπο και εξευγένιζε τη ζωή του. Οι δύο αυτές αιρέσεις της διονυσιακής λατρείας συνυπήρχαν στα ιστορικά χρόνια, οι σχέσεις όμως των οπαδών τους ήταν πάντοτε εχθρικές.

Ο Διόνυσος είναι, ως γνωστόν, θεός του κρασιού και γενικότερα της γονιμότητας και της βλάστησης. Τα όργια του θεού γιορτάζονταν κάθε δύο χρόνια στις αρχές του Δεκέμβρη πάνω στον Παρνασσό. Η λέξη όργια σημαίνει έργα ιερά, θρησκευτικές τελετές. Μόνο γυναίκες οργανωμένες σε θιάσους, έπαιρναν μέρος σ' αυτά. Ήταν οι μαινάδες ή βάκχες ή θυιάδες, που κρατούσαν στο ένα χέρι τον αναμμένο πυρσό και στο άλλο τον θύρσο -ένα ραβδί στολισμένο με αμπελόφυλλα και κισσό και μ' ένα κουκουνάρι στην άκρη - και εβάκχευαν, που θα πει πως έπεφταν σε θρησκευτική υστερία. Ανέβαιναν τρέχοντας μέσα στο σκοτάδι και στο κρύο της χειμωνιάτικης νύχτας στις δασωμένες πλαγιές και στις κορυφές του βουνού, ενώ τα τύμπανα και ο αυλός συνόδευαν τους έξαλλους χορούς τους, ώσπου να σωριαστούνε εξαντλημένες στο χώμα. Στην αλλοφροσύνη τους έβλεπαν να αναβλύζουν από τη γη ποτάμια μέλι και γάλα και κρασί. Ακόμη με την πίστη πως ο Διόνυσος είχε ενσαρκωθεί σε ζώο, στην επιθυμία τους να κοινωνήσουν μαζί του, όποιο αγρίμι έβρισκαν χύνονταν και το έπιαναν, το ξέσκιζαν με τα χέρια και έτρωγαν τις σάρκες του ωμές. Με ανάλογες οργιαστικές τελετές γιόρταζαν τον Διόνυσο οι γυναίκες και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας και της Μικρός Ασίας, ιδιαίτερα στη Μακεδονία, που γειτόνευε με τη Θράκη, από όπου είχαν ξεκινήσει τα διονυσιακά όργια.

Η “μανία” που φέρνει ο θεός Διόνυσος, η μεταβολή δηλ. της συνείδησης του ατόμου, συνδέεται βέβαια πρώτα - πρώτα με το κρασί και την έκσταση και τη μέθη που φέρνει. Όμως η μανία αυτή που αποτελεί το ζωντανό σημάδι πως κάποιος έγινε “ένθεος”, δηλαδή ο θεός “μπήκε” σε κάποιον, δεν είναι απαραίτητα δεμένη με το κρασί αφού παρουσιάζεται και ανεξάρτητα απ' αυτό. Η “μανία” έχει σχέση με τη λέξη “μένος” που σημαίνει τη δύναμη του νου, την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου. Μανία λοιπόν δεν είναι μια απώλεια, “να χάνει κανείς τα λογικά του”, αλλά ένα δυνάμωμα, μια τόνωση της αίσθησης που έχει ο καθένας για την πνευματική του δύναμη. Το βίωμα αυτό όμως δεν μπορεί να το αποκτήσει κανείς μένοντας μόνος σε περισυλλογή. Είναι ένα μαζικό φαινόμενο που γίνεται μεταδοτικό. Αυτό εκφράζει ο μύθος για το “θίασο” του Διονύσου. Όποιος όμως δίνεται στο θεό Διόνυσο, πρέπει να απαρνηθεί και να αποβάλλει την “αστική” του ύπαρξη και να γίνει “μαινόμενος”, να βγει δηλαδή από τους περιορισμούς της πόλης. Αυτό είναι ένα βίωμα του θείου που συνάμα φέρνει σωτηρία στον άνθρωπο.

Εκείνο, λοιπόν, που χαρακτηρίζει τη διονυσιακή θρησκεία είναι η έκσταση, το να βγαίνει κανείς από τον εαυτό του, βοηθούμενος όχι μόνο από το κρασί, αλλά και από τον παράφορο χορό. Ο Όμηρος, που είναι κήρυκας της ολυμπιακής θρησκείας και δεν συμπαθεί τα μυστικιστικά κηρύγματα, λίγο πολύ αγνοεί το Διόνυσο. Στον απλό λαό όμως η διάδοση της λατρείας του ήταν μεγάλη. Γι' αυτόν ο Διόνυσος ήταν ο Λύσιος, ο θεός που λύτρωνε τους ανθρώπους από τους έγνοιες και τα βάσανα της καθημερινής ζωής.

Ο J.P. VERNANT στο βιβλίο του “ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ” γράφει σχετικά με το θέμα: “Η διονυσιακή θρησκεία είναι, λοιπόν, πρώτα απ' όλα και πάνω απ' όλα υπόθεση των γυναικών. Οι γυναίκες ως γυναίκες αποκλείονται από την πολιτική ζωή. Η θρησκευτική ιδιότητα που τις κάνει ικανές να παίξουν, ως Βάκχες, κυριαρχικό ρόλο στη διονυσιακή θρησκεία, είναι το αντίστροφο αυτής της κατωτερότητας που τις σημαδεύει στο πολιτικό επίπεδο και που τους απαγορεύει να συμμετέχουν - ισότιμα με τους άντρες - στη διακυβέρνηση της πόλης. Αλλά και οι δούλοι βρίσκουν επίσης μια θέση στις διονυσιακές λατρείες, μια θέση που κανονικά δεν μπορούν να έχουν αλλού (...). Το θρησκευτικό, λοιπόν ρεύμα της διονυσιακής θρησκείας προσέφερε σε μια παλιά εποχή, ένα πλαίσιο συγκέντρωσης σε όσους βρίσκονταν το περιθώριο της αναγνωρισμένης κοινωνικής τάξης. Μερικά λατρευτικά επίθετα του Διονύσου, όπως Ελευθέριος και Λύσιος, μαρτυρούν αυτή τη διαπλοκή του κοινωνικού και του θρησκευτικού στοιχείου και την ίδια επιδίωξη για ελευθερία και απολύτρωση. Πράγματι αυτό που προσφέρει η διονυσιακή θρησκεία στους πιστούς - και όταν ακόμη ελέγχεται από το κράτος, όπως θα συμβεί την κλασική εποχή -είναι μια θρησκευτική εμπειρία αντίστροφη της επίσημης λατρείας. Δεν πρόκειται πια για την ιεροποίηση μιας τάξης, όπου πρέπει κανείς να ενταχθεί, αλλά για την απολύτρωση από αυτήν την τάξη και την απελευθέρωση από τους εξαναγκασμούς που συνεπάγεται από ορισμένες απόψεις. Έτσι έχουμε αναζήτηση μιας ριζικά διαφορετικής εμπειρίας, μακριά από την καθημερινή ζωή, τις συνηθισμένες ασχολίες, τους υποχρεωτικούς καταναγκασμούς, και προσπάθεια να καταργηθούν όλα τα όρια, να πέσουν όλοι οι φραγμοί που προσδιορίζουν έναν οργανωμένο κόσμο φραγμοί ανάμεσα στον άνθρωπο και στο θεό, στο φυσικό και στο υπερφυσικό, ανάμεσα στο ανθρώπινο, στο ζωϊκό και στο φυτικό, κοινωνικοί φραγμοί, όρια του εγώ”.

Σε άλλη σελίδα του βιβλίου διαβάζουμε πως “θίασοι, σύλλογοι και μυστήρια ανοίγουν τις πόρτες τους σε άτομα, που μπορούν τώρα να γνωρίσουν τις ιερές αλήθειες - προνόμιο, άλλοτε ορισμένων κληρονομικών γενών - χωρίς κανέναν περιορισμό ως προς την κοινωνική τους θέση και καταγωγή. Η δημιουργία θρησκευτικών αιρέσεων, όπως οι “ορφικές”, η ίδρυση μυστηριακών θρησκειών, η συγκρότηση ενός συλλόγου “σοφών”, όπως ήταν ο Πυθαγορικός, φανερώνουν σε διαφορετικές συνθήκες και σε διαφορετικούς κύκλους, το ίδιο μεγάλο κοινωνικό κίνημα διεύρυνσης και διάδοσης μιας ιερής αριστοκρατικής παράδοσης”.

Ο ορφισμός είναι μια θρησκευτική κίνηση που, όπως παρατηρεί ο ALBIN LESKY στην ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, τη σημασία της την υπερτίμησαν υπερβολικά σε ορισμένες εποχές, για να την αποκηρύξουν ύστερα σχεδόν ολοκληρωτικά με ριζοσπαστικό σκεπτικισμό. Κατά πόσο η κίνηση αυτή αναπτύχθηκε από καθαρά ελληνικά ξεκινήματα, κατά πόσο είχε σχέση με τη διδασκαλία της Ανατολής για την περιπλάνηση των ψυχών, είναι προβλήματα που η λύση τους δεν είναι εύκολη. Δεν είναι όμως ξένη σταγόνα μέσα στο ελληνικό αίμα, αλλά συνανήκει στην εικόνα του ελληνικού κόσμου.

Το Παγγαίο λοιπόν, συνδέεται με μύθους, θρησκείες και λατρείες, που λειτούργησαν “επαναστατικά”, φέρνοντας μεγάλες καινοτομίες, αλλάζοντας τη ζωή των ανθρώπων που τις ακολουθούσαν.

Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010

Αρχαίο ηλιακό ρολόι στην Χαλκιδική

Ένα σπάνιο εύρημα  έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στο Πολύχρονο Χαλκιδικής.

Πρόκειται για ένα αρχαίο ηλιακό ρολόι των ελληνορωμαϊκών χρόνων το οποίο ήταν κατασκευασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να δείχνει την σωστή ώρα της κάθε μέρας στη Χαλκιδική, στη Ρώμη, την Γαλλία και την Κίνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ηλιακά ρολόγια κατακευάζονταν μόνο για συγκεκριμένο γεωγραφικό πλάτος  και έτσι λειτουργούσαν με ακρίβεια μόνο στους τόπους που αντιστοιχούσαν σε αυτές τις συντεταγμένες.

Η σκιά του ρολογιού που εντοπίσθηκε στην Χαλκιδική  έχει το ίδιο μήκος όλες τις ώρες της ημέρας, αλλάζει όμως ανάλογα με την εποχή του χρόνου.

Πηγή

ΕΡΩΤΗΣΗ: ΤΙ ΑΡΑΓΕ ΘΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΣΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΕΣ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ;

Αιτία διαμάχης ο Κύλινδρος του Κύρου

Αποζημίωση 300.000 δολαρίων ζητά το Ιράν απο το Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου επειδή ανακάλεσε την υπόσχεσή του να δανείσει τον Κύλινδρο του Κύρου για να εκτεθεί σε μεγάλη έκθεση στην Τεχεράνη.

Όπως ανακοίνωσαν αξιωματούχοι της χώρας, αυτό είναι το ποσό που δαπανήθηκε προκειμένου να εκτεθεί ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός θησαυρός.

Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι το έκθεμα ανήκει στο Ιράν, αλλά μεταφέρθηκε στη Βρετανία με εντελώς αποικιοκρατικές αντιλήψεις.

Πρόκειται για έναν πέτρινο κύλινδο μήκους 23 εκατοστών και διαμέτρου 11, που ανακαλύφθηκε το 1878 στην περιοχή της Βαβυλώνας. Στην ουσία, είναι η αρχαιότερη διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο την οποία έκανε ο Πέρσης βασιλιάς Κύρος το 539 π.Χ. αφου κατέλαβε τη Βαβυλώνα και ελευθέρωσε τους Εβραίους φυλακισμένους.

Πηγή 

Η οικονομική κρίση έπληξε και την Αρχαία Ελλάδα

Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση δεν είναι φαινόμενο μόνο των ημερών μας αλλά έπληξε και την Αρχαία Ελλάδα τον 3ο π.Χ αιώνα.

Αδιάψευστος μάρτυρας τα ευρήματα που βρέθηκαν κατά την διάρκεια εργασιών σε περιοχή κοντά στον οικισμό της αρχαίας Πύδνας στην Πιερία  για την εγκατάσταση φωτοβολταικών.

Συγκεκριμένα βρέθηκαν συστάδες τάφων του 4ου και 3ου αιώνα π.Χ όπου είναι εμφανής η διαφορά στην κατασκευή τους αφού οι πρώτοι είναι εντυπωσιακοί  και πλούσια κτερισμένοι σε αντίθεση με τους δεύτερους  που είναι μικρότερου μεγέθους και λιγότερο διακοσμημένοι.

Παράλληλα υπήρχαν και συστάσεις από τους άρχοντες της εποχής για περιορισμό της σπατάλης όπως π.χ του επιστάτη των Αθηνών Δημητρίου  Φαληρέως  ο οποίος είχε εκδώσει σχετικό διάταγμα απαγόρευσης κατασκευής πολυτελών τάφων και γενικότερα περιορισμού της σπατάλης στις νεκρικές τελετές.

Πηγή 

Το μυστικό των Μοάι του νησιού του Πάσχα

Μία νέα επιστημονική έρευνα έρχεται να ανατρέψει τις θεωρίες που είχαν επικρατήσει μέχρι σήμερα  σχετικά με το ρόλο των γιγαντιαίων αγαλμάτων, γνωστά ως Μοάι, στο νησί του Πάσχα. Πρόκειται για  περίπου 1000  αγάλματα, βάρους το καθένα περίπου 86 τόνων, τα οποία βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία του νησιού.

Οι ερευνητές πίστευαν ότι απλά είχαν εγκαταλειφθεί σε τυχαίες θέσεις κατά την μεταφορά τους από τα λατομεία στο εσωτερικό του νησιού. Όμως τώρα Βρετανοί ερευνητές  με την χρήση μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας διαπίστωσαν ότι αποτελούσαν μέρος ενός λατρευτικού δρόμου που οδηγούσε στο λατομείο. Αυτό βρισκόταν στην περιοχή ενός σβησμένου ηφαιστείου και θεωρείτο πύλη εισόδου στον Κάτω Κόσμο.

 Έτσι τα Μοάι ήταν στραμμένα προς το δρόμο που ανέβαιναν οι προσκυνητές προκειμένου να φθάσουν στο ιερό μέρος.

Πηγή

Βρέθηκαν δύο ασύλητες σαρκοφάγοι

Δύο ασύλητες  κτερισμένες με αγγεία  σαρκοφάγους ανακάλυψαν  οι αρχαιολόγοι  της  ΛΖ΄  Εφορείας Προιστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κορινθίας στο οικόπεδο των Κούρων.

 Πρόκειται για μία ανδρική και μία γυναικεία ταφή    με τη δεύτερη  να έχει μήκος περίπου 1,60 μέτρων  και να φέρει ένδυμα το οποίο συγκρατούσαν στους ώμους σιδερένιες περόνες.Ο  άνδρας βρέθηκε θαμμένος σε πλαινή στάση και η γυναίκα σε ύπτια θέση.

Μετά από αυτά τα νέα ευρήματα πολλαπλασιάζονται οι ελπίδες των αρχαιολόγων για τον εντοπισμό της αρχαίας Τενέας.

Πηγή 

Οι πρόγονοι των Βρετανών ήταν… κανίβαλοι

Επιστήμονες μελέτησαν προιστορικά ευρήματα  από το σπήλαιο Gough, στην περιοχή Σόμερσετ της Νοτιοδυτικής Αγγλίας που μαρτυρούν  ότι εκεί έζησαν οι πρώτοι άνθρωποι που αποίκησαν την Βρετανία μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων.

 Η μελέτη των ευρημάτων με νέα υπερσύγχρονα μέσα οδήγησε τους επιστήμονες σε ένα νέο συμπέρασμα. Οι πρώτοι κάτοικοι της Βρετανίας για να επιβιώσουν μετά από την εποχή των παγετώνων, δεν δίσταζαν να εξοντώνουν ο ένας τον άλλο για να αντιμετωπίσουν την… πείνα τους.

 Από την κανιβαλιστική συνήθεια δεν έλλειπαν  ούτε τα παιδιά… Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μία νέα μέθοδο χρονολόγησης που ανέπτυξαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ώστε να χρονολογήσουν με ακρίβεια την ηλικία των ανθρώπινων οστών και άλλων οργανικών ευρημάτων. Στην συνέχεια επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου με ένα τηλεσκόπιο  τρισδιάστατης απεικόνισης ανέλυσαν κάθε λεπτομέρεια  που τους οδήγησε στο καινούργιο αυτό συμπέρασμα.

Πηγή 

Ανακαλύψαν τις αρχαιότερες τοιχογραφίες των Αγίων Αποστόλων

Τοιχογραφίες των Αγίων Αποστόλων που χρονολογούνται από τα τέλη του 4ο αιώνα μ.Χ. ανακάλυψαν Ιταλοί επιστήμονες σε κατακόμβες στη Ρώμη.

Πρόκειται για τις τοιχογραφίες των Αγίων Πέτρου, Πάυλου, Ιωάννη και Ανδρέα οι οποίες εντόπίστηκαν ζωγραφισμένες στο ταβάνι ενός μικρού θαλάμου στην Αγία Θέκλα της Ρώμης, μόλις 500 μέτρα από τη βασιλική του Αγίου Παύλου. Οι τοιχογραφίες ήταν ζωγραφισμένες στους χρωματικούς τόνους του κόκκινου και της ώχρας

Οι τοιχογραφίες ήρθαν στο φως με τη χρήση μιας νέας τεχνικής λέιζερ η οποία πετυχαίνει τον καθαρισμό των εικόνων χωρίς να επιφέρει την αλλοίωση τους.

Ο επικεφαλής των ανασκαφών, Φαμπρίτσιο Βισκόντι, δήλωσε πως «όσον αφορά τον Απόστολο Πέτρο, έχει ανακαλυφθεί απεικόνιση του από τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. αλλά όχι μόνος του σε εικόνα, ενώ για τους Απόστολους Πάυλο, Ιωάννη και Ανδρέα είναι οι αρχαιότερες απεικονίσεις τους».

Πηγή 

Στο φώς το αρχαιότερο γραπτό δείγμα

Ένα μικρό κομμάτι πήλινης πινακίδας που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα π.Χ. ήρθε στο φως στη διάρκεια ανασκαφών στην Ιερουσαλήμ και περιέχει το αρχαιότερο γραπτό δείγμα που έχει βρεθεί ποτέ στην πόλη, όπως ανακοίνωσαν ερευνητές του Εβραϊκού Πανεπιστημίου.

Το κομμάτι της πινακίδας εντοπίστηκε έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ και πιστεύεται πως είναι τμήμα πινακίδας από κάποιο βασιλικό αρχείο και επιβεβαιώνει το σημαντικό ρόλο της πόλης στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

Σύμφωνα με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, το δείγμα, με διαστάσεις 2 επί 2,8 εκατοστά, ανακαλύφθηκε πρόσφατα κάτω από έναν πύργο του 10ου αιώνα π.Χ. στο νότιο τοίχο της παλιάς πόλης. Περιέχει σύμβολα της σφηνοειδούς γραφής στην ακκαδική γλώσσα, που ήταν διαδεδομένη την εποχή εκείνη.

Κατά τον καθηγητή Γουέιν Χόροβιτς από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου, το κείμενο είναι υψηλού επιπέδου και μάλλον είναι έργο έμπειρου γραφέα. Οι γραφείς την εποχή εκείνη ετοίμαζαν τις πλάκες για τις ανάγκες των βασιλικών οικογενειών.

Η πινακίδα αυτή πιστεύεται ότι είναι σύγχρονη με άλλες 380 που βρέθηκαν τον 19ο αιώνα στην Αμάρνα της Αιγύπτου στα αρχεία του φαραώ Αμένχοτεπ, ο οποίος έζησε τον 14ο αιώνα π.Χ.

Το παλαιότερο γραπτό δείγμα που είχε βρεθεί στην Ιερουσαλήμ είναι μια πλάκα που αναφέρει την ολοκλήρωση σήραγγας κάτω από την παλιά πόλη, χρονολογείται από τον 8ο αιώνα π.Χ. και σήμερα βρίσκεται σε μουσείο της Κωνσταντινούπολης.

Πηγή 

Πλοίο 200 ετών στα θεμέλια των Δίδυμων Πύργων


Την ανακάλυψη ενός πλοίου ηλικίας τουλάχιστον 200 ετών ανακαλύφθηκε το πρωί της Τρίτης, στο «σημείο μηδέν» των Δίδυμων Πύργων, από τα συνεργεία που εργάζονται στο υπόγειο σύστημα ασφαλείας οχημάτων του υπό ανέγερση Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου.

Οι εργάτες με μεγάλη έκπληξη αντελήφθησαν ότι οι «γεωμετρικά» τοποθετημένες ξύλινες σανίδες που ξεπρόβαλλαν μέσα από την αλμυρισμένη και γεμάτη κοχύλια, μαύρη, παχιά λάσπη, έμοιαζαν πολύ με τα πλαϊνά πλοίου: « Η διάταξη των ξύλων ήταν τόσο τέλεια που δεν άφηνε αμφιβολίες ότι το εύρημα αποτελούσε κουφάρι πλοίου» δήλωσε στους New York Times ο Μάϊκλ Παπαλάρντο, ένας από τους αρχαιολόγους που έχουν αναλάβει την ιστορική τεκμηρίωση των ευρημάτων.

Την Τετάρτη που ολοκληρώθηκε η εκσκαφή, ένας ξύλινος καλοσχηματισμένος και δεκάμετρος σκελετός εμφανίστηκε πλήρης στην επιφάνεια, κρυμμένος έως τότε περίπου ένα μέτρο κάτω από το σημείο που έστεκαν κάποτε οι Δίδυμοι Πύργοι και μάλιστα σε χώρο που ποτέ δεν είχε εκσκαφεί για την οικοδόμηση τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ναυπήγηση του πλοίου τοποθετείται από τα μέσα έως τα τέλη του 18ου αιώνα , ενώ το κουφάρι του δεν φαίνεται να έχει υποστεί  ανθρώπινες αλλοιώσεις τα τελευταία 200 χρόνια.

Τα νέα της απίστευτης αυτής ανακάλυψης, συνδυασμένα με το ιστορικό και συναισθηματικό φορτίο της τοποθεσίας, ταξίδεψαν αστραπιαία σε όλη την πόλη, Επί τόπου έσπευσαν  ειδικοί, αρχαιολόγοι, επίσημοι, αξιωματούχοι και πολλοί άλλοι ελπίζοντας να προλάβουν να δουν το πλοίο φάντασμα πριν εξαφανιστεί μιας και εκτεθειμένο στις ατμοσφαιρικές συνθήκες, το ξύλο άρχισε γρήγορα να αποικοδομείται. Την κατάσταση έσωσε η βροχή που έπεσε κατακαλόκαιρο στην πόλη, διασώζοντας έτσι ένα από τα πιο περίεργα ευρήματα της ιστορίας της.

Πηγή 

ΟΤΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΙΝΟ ΣΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΛΠΙΖΟΥΝ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ...

Το Στόουνχεντζ έχει δίδυμο αδερφάκι

Ένα δεύτερο μεγαλιθικό μνημείο της νεολιθικής εποχής ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι σε απόσταση 900 μέτρων μακριά από το γνωστό Στόουνχεντζ, στην Αγγλία.

Το νέο εύρημα θα βοηθήσει να κατανοήσουμε πώς ήταν κατασκευασμένα αυτού του είδους  τα μνημεία που ήταν φτιαγμένα από τεράστιους λίθους τοποθετημένους σε κυκλικό σχηματισμό.

Το δεύτερο μνημείο χαρακτηρίστηκε ως «η πιο ενδιαφέρουσα ανακάλυψη στην περιοχή τα τελευταία 50 χρόνια», από τους αρχαιολόγους, και ήρθε στο φώς μετά από έρευνα αξίας πολλών εκατομμυρίων λιρών.

Θραύσμα αρχαιολογικού κώδικα ήρθε στο φως

Αρχαιολογική ανακάλυψη ηλικίας 3.700 ετών έγινε στην πόλη Χαζόρ στο Βόρειο Ισραήλ.

«Για πρώτη φορά ένα θραύσμα ενός νομικού κώδικα ανακαλύφθηκε στους Αγίους Τόπους, εκτός της Μεσοποταμίας», όπως δήλωσε ο αρχαιολόγος του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ,   Αμνον Μπεν Τορ, που είναι επικεφαλής της ανασκαφής.

«Πρόκειται για ένα πολύ μικρό κομμάτι κεραμεικού (1,5 επί δύο εκατοστά) σε Ακκαδική σφηνοειδή γραφή σε τέσσερις πολύ πυκνές γραμμές και από τις δύο πλευρές», διευκρίνισε ο αρχαιολόγος.

Υπολογίζεται ότι ο νομικός κώδικας που αναγράφεται στο θραύσμα είναι παρόμοιος με τον διάσημο κώδικα του Χαμουραμπί και συντάχθηκε περίπου δέκα αιώνες πριν γραφτεί η Αγία Γραφή.


Related Posts with Thumbnails