H επίσκεψη του αγγέλου στην παρθένο Μαρία (α)

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΩΝ ΟΡΩΝ.
(ενός φίλου ανώνυμου)

Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τῷ χαῖρε. Καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε, ἐξίστατο καὶ ἵστατο κραυγάζων πρὸς αὐτὴν τοιαῦτα

Οἱ ἄγγελοι ἀπεικονίζουν τὴν ὑπερχρόνια κατάσταση τοῦ πνευματικοῦ κόσμου ποὺ σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν πρὶν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ πρίν ἀπὸ τὴν δημιουργία τοῦ ὁρατοῦ κόσμου. Κύριο ἔργο τους εἶναι ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ πρὶν ἀπὸ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου^115,116 μετὰ ὅμως ἀπὸ αὐτὴν τὸ ἔργο τῶν Ἀγγέλων διευρύνεται, ἐφόσον ἀποστέλλονται στοὺς δικαίους ἀρχικὰ, ἀλλὰ καὶ σέ κάθε ἄνθρωπο, προκειμένου νὰ τοῦ παράσχουν βοήθεια πρὸς τὴν σωτηρία. Πρὸς τοῦτο λοιπὸν ἀποστέλλεται ὁ Ἄρχων τῶν Ἀγγελικῶν δυνάμεων, χαρακτηριζόμενος ὡς πρωτοστάτης στὴν Παρθένο μεταφέροντας τὸ μήνυμα τοῦ Θεοῦ περὶ σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀποδοχὴ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Παρθένου ὡς ἐκπροσώπου ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους τῆς βουλῆς τοῦ Θεοῦ δὲν έχει τὴν ἔννοια τοῦ καταναγκασμοῦ ἀπὸ πλευρᾶς Θεοῦ, οὔτε τῆς καταπατήσεως τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ συμβαίνει κατὰ τὸν Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό¹¹⁶ ἀλλὰ καὶ τὸν Θεοδώρητο Κύρου¹¹⁷ διότι ὁ Θεὸς «προγνοὺς προώρισεν» ἀλλὰ καὶ σύμφωνα μὲ τὴν Πατερικὴ διδασκαλία εἶναι ἕνα διαρκὲς παρὸν, τὸ ὁποῖο ἔχει μπροστὰ του τὸ παρελθὸν, τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον τοῦ ἀνθρώπου, ἰδιότητα ποὺ τὸν κάνει νὰ γνωρίζει τὴν ἔκβαση τῶν πραγμάτων πρὶν ἀκόμα συμβοῦν. Ἄρα λοιπὸν ἐγνώριζε ἐκ τῶν προτέρων τὴν ἀποδοχὴ τοῦ θελήματός Του ἀπὸ τὴν Παρθένο.

Υποσημειώσεις

115] Σταύρου Καλαντζάκη, Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 75. Βλ περισσότερα Γρηγορίου Νύσσης, Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου 8,PG 44,196ΑΒ,Μ Βασιλείου, Εἰς τὸ πρόσεχε σεαυτῷ 6, PG 31,213Β, Λόγος ἀσκητικὸς 10, PG31,648C, Περὶ Ἁγίου Πνεύματος 16,38PG 29,137CD.

116] Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, 2,30, PG 94,972Α. Σύμφωνα με αὐτὸν ὁ προορισμὸς τῆς Παρθένου δὲν ἐμπίπτει στὴν ἀνθρώπινη κατανόηση διότι ἀποτελεῖ τῆς Θείας προγνωστικῆς κελεύσεως ἔργον κατά τό ὁποῖον « ὁ Θεὸς τὰ πάντα μὲν προγινώσκει οὐ πάντα δὲ προορίζει».

117] Θεοδωρήτου Κύρου, Ἑρμηνεία τῆς πρὸς Ῥωμαίους Ἐπιστολῆς, 1,PG 82,181D-184Α.«Οὐ γὰρ ἁπλῶς προώρισεν ἀλλὰ προγνοὺς προώρισεν..ὧν προέγνω τὴν πρόθεσιν τούτους προώρισεν ἄνωθεν...πόρρωθεν ὁ Θεὸς τὰ ἐσόμενα προεθεώρησε ὁ Θεὸς».